Chrysler Building

Chrysler Building jest drugim co do wysokości budynkiem w Nowym Jorku. Ma 319 metrów wysokości i 77 pięter. Jego budowa rozpoczęła się w roku 1928, a ukończony został w 1930. Zaprojektowany przez William van Alen, Reinhard, Hofmeister & Walquist. Wykonano go w stylu art déco. Gdy został ukończony przejął miano najwyższego budynku świata od The Trump Building, oraz najwyższej zbudowanej przez człowieka konstrukcji od czasu ukończenia wieży Eiffla. Ceremonia otwarcia odbyła się 27 maja 1930 roku.

chryslerbuilding1.jpgOpis

Chrysler Building
jest wieżowcem, który jest jednym z symboli miasta. Usytuowany jest na skrzyżowaniu 42. ulicy i Lexington Avenue. Pierwotnie wybudowany został dla korporacji Chryslera, na zlecenie Waltera Chryslera. Obecnie jego współwłaścicielami są TMW Real Estate (75%) i Tishman Speyer Properties (25%). Był to pierwszy wieżowiec w historii, który przekroczył magiczną liczbę 1000 stóp (305 metrów) wysokości. Został w 1931 roku wyprzedzony przez Empire State Building, i obecnie jest na drugim miejscu w Nowym Jorku. Kosztował 15 000 000 dolarów.

Szczegółowość wykonania ornamentów w stylu art déco na szczycie budowli

Chrysler Building jest znanym przykładem architektury art déco. Charakterystyczne ozdoby cechuje podobieństwo do elementów samochodów Chryslera. Lobby budynku jest, podobnie jak on sam, bardzo eleganckie. Gdy został otwarty mieścił się tutaj publiczny taras widokowy, jednakże w kilka lat później zamieniono go w restaurację. żadna z tych inwestycji nie była w stanie utrzymać się podczas wielkiego kryzysu. W końcu wcześniejszy taras, zamieniony został w prywatną jadalnię, której nadano nazwę Cloud Club. Cloud Club był miejscem gdzie ludzie mogli odpocząć, a w czasach prohibicji znajdował się tu sekretny pokój. Na drugim piętrze tego klubu Chrysler miał swoje prywatne pomieszczenia. Szczytowe piętra są użytkowane jedynie jako miejsce na radiową stację nadawczą i inne sprzęt mechaniczny i elektryczny. Na szczycie budynku znajduje się oświetlenie zainstalowane podczas budowy. Przyjmuje ono różne barwy w zależności od nadarzających się okazji.

Budynek ten zwieńczony wykonaną z nierdzewnej stali iglicą, która zwęża się ku szczytowi. Wnętrze jest udekorowane egipskimi motywami, a sufit jest udekorowany freskiem Edwarda Trumbulla zatytułowanym „Transport and Human Endeavor”, który przedstawia budynki, samoloty i sceny z taśmy montażowej chryslera. Jest uznawany przez wielu fanów wysokich budynków za kwintesencję stylu wieżowca. W budynku są 3 862 okna. Stalowa struktura budynku waży 20 961 ton. Poza tym zużyto 397 881 nitów i 3 826 000 cegieł. Pierwotnie wieżowiec posiadał taras widokowy, jednak po otwarciu Empire State Building i jego tarasu, został on zamknięty i zamieniony w powierzchnie biurową. Całkowita powierzchnia biurowa wynosi 111,201 m². Kursują w nim 34 windy. Sylwetka Chrysler Building jest znana na całym świecie, była inspiracją dla innych wieżowców, jak np. One Liberty Place w Filadelfii.

Historia

Chrysler Building w 1932 roku

W czasie gdy budynek był wznoszony, panował wyścig na wybudowanie najwyższego biurowca na świecie. Rozpoczęcie prac na miejscu budowy odbyło się 19 września 1928 roku. Budynek był wznoszony w tempie 4 pięter na tydzień. W pewnym momentach 3000 osób pracowało na budowie równocześnie. Podczas wznoszenia tego gmachu nie zginęła ani jedna osoba. Oryginalne plany nie były bardzo ambitne i zakładały wybudowanie małego biurowca.

Architekt William van Alen, uzyskał wcześniej potajemne pozwolenie na budowę prawie 60-metrowej iglicy, która została wykonana w środku budynku. Iglica została wykonana z nierdzewnej stali „Nirosta”, i wciągnięta na szczyt 23 października 1929 roku, tym samym czyniąc Chrysler Building nie tylko najwyższym na świecie budynkiem, ale także najwyższą na świecie konstrukcją. Stal wybrana do iglicy to Krupp KA2 „Enduro”. Był to jeden z pierwszych wysokich budynków, w którym użyto do dekoracji fasady obróbki metalu. Van Alen i Chrysler cieszyli się tym jednak tylko niecały rok, dopóki nie ukończony został Empire State Building. Niestety satysfakcja van Alena została stłumiona przez Waltera Chryslera, który oskarżył architekta o branie łapówek od podwykonawców i odmówił wypłaty jego honorarium. Ceremonia otwarcia odbyła się 27 maja 1930 roku. Był to najwyższy budynek na świecie od 1930 do 1931 roku, kiedy to został przewyższony przez Empire State Building. Nadal jest najwyższym na świecie budynkiem zbudowanym z cegły. Gdy został ukończony odebrał tytuł najwyższej konstrukcji wzniesionej przez człowieka wieży Eiffla. Korporacja Chryslera przeniosła się i sprzedała budynek w połowie lat 50. Pomimo że Chrysler stracił kontrole nad budynkiem zachował on swoją oryginalną nazwę.

Widok z Rockefeller Center

W 1945 zamknięto taras widokowy, a Cloud Club spotkało to w latach 70. Najniższy poziom wynajmu biur miał miejsce podczas recesji wczesnych lat 70. Wynajęte było wtedy zaledwie ok, 17% całkowitej powierzchni biurowej. Gmach poddany został renowacji w 1978 roku, a renowacja iglicy zakończyła się w roku 1995.

W ostatnich latach gmach ten nie traci popularności. W lecie 2005 roku nowojorskie Muzeum Wieżowców zapytało 100 architektów, budowniczych, krytyków, inżynierów, historyków itp. o to, które spośród 25 budynków w Nowym Jorku umieściliby na liście 10 ulubionych. Na ten budynek zagłosowało 90% respondentów umieszczając go na swojej liście.

Spiderman
W kreskówce Spiderman (seria z lat 90. – SPIDER-MAN: THE ANIMATED SERIES) ów budynek był siedzibą największego złodzieja w Nowym Jorku – Wilsona Fiska (pseudonim: Kingpin). Kingpin posiadał tam ogromne laboratorium z bardzo nowoczesnymi wynalazkami. Skonstruował je Alistaire Smythe i jego następca (po buncie i mutacji Smythe nie chciał już tam pracować). Fisk posiadał również ogromne podziemia, gdzie przechowywał zahibernowane ciało ojca swojego byłego naukowca. W kreskówce budynek przeżył klęskę. Zniszczył go Hobgoblin. Jednak do zawalenia budynku nie doszło. Kingpin zamierzał odbudować laboratorium (z nowym, lepszym naukowcem).