Świątynia w Ise (jap. 伊勢神宮 – Ise jingū) – chram shintō poświęcony bogini Amaterasu ōmikami, znajdujący się w japońskim mieście Ise w prefekturze Mie.
Ise Jingū
Oficjalnie nazywana Jingū lub po prostu „Świątynia,” Ise Jingū jest w rzeczywistości kompleksem świątyń. Składa się na niego ponad sto osobnych chramów, podzielonych na dwie główne części. Gekū (外宮), czyli Świątynia Zewnętrzna, leży w miejscowości Yamada i poświęcona jest bóstwu Toyouke no ōmikami, podczas gdy Naikū (内宮), czyli Świątynia Wewnętrzna leży w miejscowości Uji i jest poświęcona Amaterasu ōmikami. Te dwa zespoły są oddalone od siebie o około 6 kilometrów, łączy je ścieżka pielgrzymów przebiegająca przez Furuichi. Najwyższy Kapłan lub Kapłanka Świątyni Ise muszą pochodzić z rodziny cesarskiej.
Jeden z kilku „Wyjątkowych Chramów” (betsugū) w Świątyni Ise
„Schody wiodące do głównej świątyni (Naikū)”
Według japońskiej legendy, około 2000 lat temu niebiańska córka cesarza Suinina, Yamatohime-no-mikoto, udała się z góry Miwa na tereny obecnej prefektury Nara w poszukiwaniu stałego miejsca kultu dla bogini Amaterasu. Wędrowała przez 20 lat przez rejony Ohmi i Mino. Trafiła wreszcie do Ise w obecnej prefekturze Mie, gdzie nakazała wznieść Naikũ po tym, jak usłyszała głos Amaterasu, twierdzącej że w tym właśnie miejscu, blisko zarówno gór jak i morza, pragnie pozostać na zawsze. Przed wyprawą Yamatohime-no-mikoto ośrodek kultu Amaterasu-omikami znajdował się w pałacu cesarskim w Yamato, następnie tymczasowo przeniesiono go w rejon Nara.
Najwyżsi Kapłani i Kapłanki
Od końca VII aż po XIV wiek rolę Najwyższej Kapłanki Świątyni Ise pełniły kobiety wywodzące się z japońskiej rodziny cesarskiej, znane jako Saiō. Według antologii Man’yōshū (Dziesięć Tysięcy Liści), pierwszą Saiō służącą w Świątyni była Okunohime-miko, córka cesarza Temmu z okresu Asuka. Wzmianki o niej jako o kapłance znajdują się też w Genji monogatari (w rozdziałach „Aoi”, „Sakaki” i „Yugao”) oraz w 69. rozdziale Ise monogatari. System Saiō zakończył się podczas rozruchów w okresie Nambokucho.
Gdy podczas okupacji Japonii shinto przestało być religią państwową, funkcję najwyższego kapłana lub kapłanki pełnili byli członkowie rodziny cesarskiej lub ich potomkowie. Obecnym Najwyższym Kapłanem jest Kitashirakawa Michihisa, prawnuk cesarza Meiji. Zastąpił on w 2001 swego kuzyna, Kuni Kuniaki, najstarszego syna byłego księcia Kuni Asaakiry (brata cesarzowej Kōjun). Babcia Kitashirakawy, Kitashirakawa Fusako, siódma córka cesarza Meiji, służyła w Świątyni jako Najwyższa Kapłanka od 1947 aż do swej śmierci w 1974. Wówczas zastąpiła ją w tej roli Takatsukasa Kazuko, trzecia córka cesarza Hirohito, pełniła ona funkcję do czasu, aż choroba zmusiła ją do ustąpienia w roku 1988. Zastąpiła ją jej młodsza siostra, Ikeda Atsuko.
Naikū – Świątynia wewnętrzna
Oficjalna nazwa głównej świątyni Naikū to Kotaijingu. Jest ona miejscem kultu bogini Amaterasu-omikami. Teren Naikū składa się z różnych budowli, w tym niżej wymienionych:
Most Uji
Ten drewniany most zbudowany w tradycyjnym japońskim stylu stoi przed wejściem do Naikū, umożliwiając przejście stumetrowego odcinka ponad nurtem rzeki Isuzu. Tak jak budynek świątyni, również jest co 20 lat rozbierany i stawiany na nowo podczas święta Shikinen Sengu.
Temizusha
Po przejściu mostu Uji oraz ścieżki wiodącej przez malowniczy ogród, następnym budynkiem jaki odwiedzają pielgrzymi jest Temizusha. Jest to niewielkie zadaszenie nad basenem, służącym to rytualnego obmywania się. Odwiedzający obmywają ręce i wycierają usta w symbolicznym akcie oczyszczenia zarówno umysłu jak i ciała.
Kotaijingu – główna świątynia
Po przejściu przez pierwszą i drugą świętą bramę Torii, pielgrzymi stępują do głównej świątyni Naikū po wielkich kamiennych schodach. Choć aktualnie świątynia jest ukryta za wysokim płotem, pielgrzymi mogą podejść pod jej bramę i modlić się przed nią. Fotografowanie tego miejsca jest surowo zabronione, a zakaz ten ściśle przestrzegany.
Kotaijingu jest znana jako miejsce przechowywania Ośmiobocznego Zwierciadła, jednego z trzech świętych przedmiotów ofiarowanych pierwszemu cesarzowi przez bogów. Ze ścieżki wiodącej wokół zewnętrznego murumożna obserwować zza drzew dach głównej świątyni. Przed jej frontem widoczne jest puste miejsce, przeznaczone do wzniesienia w nim głównej świątyni na nowo przy jej następnej odbudowie w 2013 roku
.