| Paleolit | ||
|---|---|---|
| Przybliżone daty | Kultura | Artefakty |
| 35000–30000 p.n.e. | szatelperońska | pojawiły się pierwsze ozdoby, rytmiczne nacięcia na kości i kamieniu |
| 30000–25000 p.n.e. | oryniackie perigordzka) | pierwsze ryty na płytkach kamiennych i rysunki sylwetek zwierzęcych i kobiecych organów płciowych; (znalezione we Francji: Balcayre, La Ferrassie, Isturits; Niemczech: Vogelherd, Hohlenstein). |
| 26000–18000 p.n.e. | graweckie | ryty i rysunki na ścianach jaskiń sylwetek zwierząt, postaci ludzkich, najstarsze figurki kobiet, zwane figurkami Wenus, (pochodzą z jaskiń Pair-non-Pair, Gargas, La Greze, Labatut, Laussel, Isturits, Laugerie-Haute we Francji; Willendorf w Austrii; Dolni Vectonice, Předmosti (Czechy). |
| 18000–15000 p.n.e. | solutrejska | ryty i rysunki na kościach, figurki kobiece, reliefy znalezione w Bourdeilles Roc de Sers we Francji, El Castillo w Hiszpanii; oraz najstarsze budowle mieszkalne wykonane przez człowieka na Ukrainie. |
| 15000–8000 p.n.e. | magdaleńska (dzielona na trzy okresy: wczesno- środkowo i późnomagdaleński) | rzeźbione i zdobione ornamentem figuralnym przedmioty (laski, miotacze i inne), malarstwo i reliefy na ścianach jaskiń, znalezione w Lascaux, Pech Merle, La Madeleine, Font-de-Gaume, Le Combarelles, Bernifal, Le Portel, Le Trois, Teyjat, Limeuil we Francji, Altamira, El Castillo w Hiszpanii |
| 10000–8000 p.n.e. | świderska | groty, harpuny z rogu renifera, kości, zdobione motywami geometrycznymi (znalezione na Pojezierzu Mazurskim) |
| Mezolit | ||
| Przybliżone daty | Kultura | Artefakty |
| ok. 8000 p.n.e. | kultura azylska | kamienie pokryte schematycznym ornamentem (Mas d’Azil we Francji), sztuka naskalna w Hiszpanii, północnej Afryce, Na Saharze i Afryce południowej. |
| ok. 8000 p.n.e. | kultura maglemorska | zoomorficzna plastyka bursztynowa, rzeźbione kościane berła(Pomorze, Dania) |
| Neolit | ||
| Przybliżone daty | Kultura | Artefakty |
| w zależności od położenia geograficznego od 4500 p.n.e | początek rozwoju kultur charakterystycznych dla starożytności w różnych rejonach świata | rysunki naskalne w północnej Skandynawii, w rejonie jeziora Onega i nad Morzem Białym; malowana i zdobiona ornamentami ceramika, figurki kobiet i zwierząt, przedmioty z kości, bursztynu, miedzi, kamieni półszlachetnych. |
| 2000 p.n.e. | Kultury charakterystyczne dla poszczególnych regionów świata | architektura pierwszych osiedli, grobowców, budowli megalitycznych. W Polsce kultura pucharów lejkowatych, kopalnia w Krzemionkach Opatowskich, ceramika sznurowa (zdobiona odciskami sznurka) w Złotej k. Sandomierza. |
